Cuộc bầu cử giữa kỳ tại Mỹ bắt đầu lúc 6h ngày 6/11 (18h giờ Hà Nội). Các cử tri sẽ chọn ra 435 ghế tại hạ viện, 35 trên tổng số 100 ghế tại thượng viện, 36 thống đốc và những thành viên trong các cơ quan lập pháp trên toàn quốc.
Hiến pháp Mỹ quy định một đảng cần nắm giữ ít nhất 51 ghế để kiểm soát thượng viện và 218 ghế để kiểm soát hạ viện. Đảng Cộng hòa của Trump đang kiểm soát lưỡng viện quốc hội Mỹ, trong khi đảng Dân chủ hiện chỉ nắm 49 ghế ở thượng viện và 193 ghế tại hạ viện.
Đảng Cộng hòa muốn bảo toàn quyền lực sau cuộc bầu cử, trong khi Đảng Dân chủ hy vọng ít nhất có thể giành lại hạ viện để ngăn cản chính sách của Trump.
Ảnh: Getty Images Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa hào hứng chia sẻ trên Twitter đoạn bài viết nhận xét về mình của tác giả Ben Stein:
“Trong 105 năm qua, chỉ có 5 lần đảng của Tổng thống đương nhiệm giành quyền kiểm soát Thượng viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kì. Ông Trump rõ ràng là có pháp thuật. Ông ấy là một người có khả năng vận động bỏ phiếu đáng kinh ngạc.
Đảng Cộng hoà thật may mắn khi có được ông ấy, và tôi rất ngạc nhiên vì họ đã làm tốt đến thế. Tất cả đều nhờ pháp thuật của ông Trump. Ông Trump là một người kì diệu.
Thật khó tin, vì giới truyền thông công kích ông ấy hàng ngày, vậy mà ông ấy vẫn giành được những thắng lợi to lớn.”
Theo giới phân tích, việc phe Cộng hòa để mất Hạ viện là một cú giáng lớn đối với Tổng thống Donald Trump, bởi cuộc bầu cử giữa kỳ được coi là một cuộc trưng cầu dân ý đối với năng lực lãnh đạo của ông trong 2 năm qua.
Kết quả này có nghĩa là các đối thủ chính trị của ông sẽ có thể vô hiệu hóa các dự luật mà Tổng thống đề xuất.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ca ngợi thắng lợi của đảng Cộng hoà trên trang cá nhân. Theo hãng tin AP, tính đến 13h ngày 7/11 (giờ Việt Nam, tức 1h ngày 7/11, giờ Mỹ), đảng Dân chủ đã giành tới 200/435 ghế tại Hạ viện Mỹ, cách mốc quá bán 218 ghế không xa. Trong khi đó, đảng Cộng hòa mới chỉ giành 183 ghế.
Tính đến 12h ngày 7/11 (giờ Việt Nam, tức 8h ngày 7/11, giờ Mỹ), với 346/435 ghế Hạ nghị sĩ được xác định, đảng Dân chủ đã giành tới 178 ghế, trong khi đảng Cộng hòa mới chỉ giành 168 ghế.
Theo lý thuyết, mỗi đảng cần nằm trong tay ít nhất 218 ghế để giành quyền kiểm soát Hạ viện.
Chia sẻ trên Twitter sau khi đảng Cộng hoà giành chiến thắng ở Thượng viện, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết: "Tối nay thành công rực rỡ. Cảm ơn tất cả các bạn."
Theo RT, chiến thắng của chính trị gia đảng Cộng hoà Kevin Cramer trước Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Heidi Heitkamp ở Bắc Dakota đã đánh dấu chiến thắng của đảng Cộng hoà tại Thượng viện. Như vậy, đảng Cộng hoà sẽ kiểm soát Thượng viện trong suốt 2 năm còn lại của nhiệm kì Tổng thống.
Hai phụ nữ Hồi giáo đầu tiên được bầu vào Quốc hội Mỹ
Bà Ilhan Omar (36 tuổi, đảng Dân chủ) vừa trở thành nghị sĩ người Mỹ gốc Somali đầu tiên giành được ghế tại Hạ viện Mỹ trong vai trò là đại diện bang Minnesota. Bà Omar vốn là một người tị nạn, đến Mỹ cách đây khoảng 20 năm.
Bà Ilhan Omar. Ảnh: Star Tribune Cùng lúc đó, bà Rashida Tlaib (cũng thuộc đảng Dân chủ) – một viên chức có cha mẹ là người nhập cư từ Palestine cũng đã giành được một ghế tại Hạ viện.
Với chiến thắng này, bà Omar và bà Tlaib đã trở thành 2 phụ nữ Hồi giáo đầu tiên được bầu vào Quốc hội Mỹ.
Theo RT, đảng Dân chủ được dự đoán sẽ kiểm soát Hạ viện Mỹ.
Fox News là mạng lưới tin tức lớn đầu tiên của Mỹ tuyên bố chiến thắng thuộc về đảng Dân chủ.
Trong khi đó, phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Huckabee Sanders lại tự tin nhận định: “Có thể đảng Dân chủ sẽ tạo nên một gợn sóng, nhưng tôi nghĩ rằng chắc chắn các bạn sẽ không thể lật ngược tình thế bằng làn sóng xanh.”
Nữ nghị sĩ 29 tuổi Alexandria Ocasio-Cortez. Ảnh: Getty Images
Bob Menendez, nhân vật dính bê bối liên quan tới cáo buộc tham nhũng của đảng Dân chủ đã tái đắc cử Thượng nghị sỹ Mỹ tại bang New Jersey. Ảnh: Getty Images
Doanh nhân thuộc đảng Cộng hòa Mike Braun đã chiến thắng cuộc bầu cử thượng viện Mỹ ở bang Indiana ngày 6/11, giành ghế từ nghị sĩ Dân chủ Joe Donnell. Ảnh: Reuters Tính đến 9h25 phút sáng 7/11 (giờ Việt Nam), đảng Dân chủ chỉ giành được 68 ghế trong khi đảng Cộng hoà giành được 74 ghế tại Hạ viện.
Tại cuộc đua vào Thượng viện, đảng Dân chủ cũng chỉ giành được 38 ghế còn đảng Cộng hòa giành 46 ghế.
Phát ngôn viên Sarah Huckabee Sanders cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump và Đệ nhất phu nhân Melania đang theo dõi trực tiếp kết quả bầu cử từ Nhà Trắng cùng gia đình và bạn bè thân thiết.
Bà Sanders thông báo ông Trump đã tham gia khoảng 50 cuộc vận động bầu cử, và kêu gọi cử tri ủng hộ cho hàng chục ứng viên đảng Cộng hoà ở tất cả các cấp chính quyền. 30 cuộc trong số đó diễn ra trong vòng 2 tháng trở lại đây.
Theo The Hill, hôm 2/11, một phát ngôn viên của Nhà Trắng tuyên bố Tổng thống Trump và phu nhân đã bỏ phiếu từ xa cách đây vài tuần. Điều này đồng nghĩa với việc nhà lãnh đạo Mỹ sẽ không phải di chuyển đến địa điểm đăng kí bầu cử để trực tiếp bỏ phiếu.
Tương tự, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence và phu nhân Karen cũng đã hoàn tất việc bỏ phiếu từ trước ngày 6/11.
Bà Ayanna Pressley – người phụ nữ Mỹ gốc Phi đầu tiên công tác tại hội đồng thành phố Boston đã một lần nữa làm nên lịch sử khi trở thành đại diện nữ da màu đầu tiên của bang Massachusetts được bầu vào Hạ viện Mỹ.
Trước đó, đại diện Mỹ gốc Phi đầu tiên của bang Massachussetts tại Quốc hội Mỹ là chính trị gia Edward Brooke (đảng Cộng hoà, là Thượng nghị sĩ từ năm 1967 đến 1979).
“Với chiến thắng lịch sử này, bà Pressley không chỉ trở thành người phụ nữ da màu đầu tiên được bầu làm đại diện cho bang Massachussetts tại Hạ viện Mỹ, mà còn đảm bảo rằng đảng Dân chủ từ nay sẽ có thêm tiếng nói của một phụ nữ trẻ tiến bộ”, nhóm Dân chủ Mỹ nhận định trên The Guardian.
Bà Ayanna Pressley trả lời báo giới. Ảnh: AFP Cuộc bầu cử giữa nhiệm kì có tác động không nhỏ đến bối cảnh chính trị chung của Mỹ. Theo đó, các lá phiếu của cử tri sẽ quyết định đảng nào nắm quyền kiểm soát Hạ viện và Thượng viện, từ đó định hình chính sách của Mỹ trong hai năm tiếp theo của nhiệm kì tổng thống.
Cuộc bầu cử giữa kỳ, đúng theo tên gọi, diễn ra vào thời điểm sau 2 năm đầu nhiệm kỳ của tổng thống.
Năm 2018, tại Thượng viện Mỹ sẽ có 35 ghế trong tổng số 100 ghế sẽ được bầu lại.
Cụ thể, đảng Cộng hoà hiện có 51 ghế tại Thượng viện thì 9 ghế sẽ phải bầu lại. Đảng Dân chủ có 47 ghế thì có tới 26 ghế phải bầu lại. Hai ghế còn lại của Thượng viện thuộc về 2 nghị sĩ không đảng phái.
Tại Hạ viện, toàn bộ các nghị sĩ sẽ được bầu lại, với con số lên tới 435 người.
Sự khác biệt giữa số ghế bầu ở Thượng viện và Hạ viện xuất phát từ việc nhiệm kỳ của hạ nghị sĩ chỉ là 2 năm, còn thượng nghị sĩ là 6 năm.
Bao giờ công bố kết quả?
Hầu hết các điểm bỏ phiếu sẽ đóng cửa trong khoảng từ 19h đến 23h ngày 6/11 giờ miền Đông nước Mỹ (tức 7h đến 11h ngày 7/11 theo giờ Việt Nam).
Điểm bỏ phiếu tại Alaska và Hawaii có thể sẽ đóng cửa muộn hơn, lúc 0h ngày 7/11 (giờ ET, tức 12h ngày 7/11, theo giờ Việt Nam).
Kết quả bỏ phiếu sẽ được công bố khá sớm. Dự kiến sớm nhất vào đầu giờ sáng ngày 7/11 (giờ ET, tức đầu giờ chiều ngày 7/11, giờ Việt Nam).
Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ Mỹ sử dụng phiếu bầu phổ thông, thay vì lá phiếu của đại cử tri đoàn như cuộc bầu cử tổng thống.
Trong khi các cuộc bầu cử giữa nhiệm kì thường thu hút số cử tri đi bầu thấp hơn so với cuộc bầu cử Tổng thống, thì một nghiên cứu mới đây đã cho thấy số cử tri đi bầu sớm năm nay có dấu hiệu gia tăng đáng kể.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, một nửa số cử tri đăng kí đi bầu tỏ ra hào hứng hơn đối với cuộc bầu cử năm 2018 so với các năm trước đó. Và số cử tri đi bầu sớm trong cuộc bỏ phiếu sơ bộ tại 31 tiểu bang đã có dấu hiệu gia tăng.
Các cuộc thăm dò trước bầu cử cho thấy nhiều khả năng phe Dân chủ sẽ giành thêm 23 ghế cần thiết để chiếm đa số tại Hạ viện, mở ra khả năng ngăn cản các chính sách, chương trình nghị sự của ông Trump, thậm chí là tiến hành điều tra một số vụ việc liên quan đến chính phủ.
Trong khi đó, phe Cộng hòa được dự đoán sẽ giữ được thế đa số ở Thượng viện với chỉ hai ghế nhiều hơn đảng Dân chủ. Nếu việc này diễn ra, phe Cộng hòa sẽ giữ quyền phê chuẩn nhân sự của tòa tối cao.







